آب در زبان‌های مختلف به نام‌های مختلفی یاد میشود برای مثال در زبان کردی (آو Awe) می‌گویند که شباهت بسیاری با واژه آب در فارسی و آکوا در لاتین دارد.
استفاده از آب
میانگین جهانی توزیع میزان استفادهٔ آب در بخش‌های مختلف در سال ۲۰۰۳ به صورت زیر بود:
آبیاری از نظر علمی تعابیر مختلفی دارد اما به معنای واقعی کلمه ، پخش آب روی زمین جهت نفوذ در خاک برای استفاده گیاه و تولید محصول میباشد. هر چند فقط 15 درصد از زمینهای کشاورزی دنیا تحت آبیاری قرار دارند و 85 درصد بقیه به صورت دیم و بدون آبیاری مورد استفاده قرار می‌گیرند اما نیمی از تولیدات کشاورزی و غذایی مردم جهان از همین زمینهای آبی حاصل میشود. که این خود نشان دهنده اهمیت و نقش آبیاری در بخش کشاورزی است. بخش کشاورزی با 92 درصد بزرگترین و مهمترین مصرف کننده آب در کشور به شمار می رود. بیش از 80 درصد اتلاف منابع آب به دلیل عدم استفاده از تکنولوژی های پیشرفته آبیاری در این بخش به هدر می رود. تعدادی از کارشناسان معتقدند که مدیریت منابع آب کشور در شرایط فعلی مدیریت مناسبی نیست و موجب شده تا طی سالهای اخیر شاهد کاهش منابع آب های زیرزمینی و نیز کاهش سطح زیر کشت کشاورزی در برخی مناطق باشیم. الگوی مصرف آب آشامیدنی بر اساس اعلام بانک جهانی برای یک نفر در سال، یک متر مکعب و برای بهداشت در زندگی به ازای هر نفر، 100 متر مکعب در سال است. بر این اساس، در کشور ما 70 درصد بیشتر از الگوی جهانی آب مصرف میشود! همچنین براساس آمار اعلام شده، میانگین آب مصرفی سرانه جهان (صنعتی ، کشاورزی و آشامیدنی) در حدود 580 مترمکعب برای هر نفر در سال است که این رقم در ایران حدود 1300 مترمکعب در سال است که این امر بیانگر اتلاف منابع آب و اسراف بیش از حد منابع حیاتی میباشد. مقدار مصرف سرانه آب لوله کشی آشامیدنی در شهرهای ایران در حدود 142 متر مکعب در سال است که از مصرف سرانه برخی کشورهای اروپایی پرآب ، مانند اتریش (108 مترمکعب درسال) و بلژیک (105 مترمکعب درسال) بیشتر است که یکی از دلایل این امر آن است که در ایران از آب آشامیدنی تصفیه شده برای شستشوی اتومبیل ، حیاط ، آبیاری باغچه ها، استحمام ، شستن لباس و ظروف استفاده می شود. در حالی که در اکثر کشورها آب آشامیدنی از آبی که به سایر مصارف می رسد ، جداست.
مي‌گويند جنگ‌هاي آينده در خاورميانه بر سر آب خواهد بود نه نفت!
در شرايطي كه بيش از 70 درصد سطح كره زمين را آب تشكيل مي‌دهد اما تنها دو درصد آب‌هاي جهان شيرين هستند، در حال حاضر، ۹ كشور ۶۰ درصد كل منابع آب شيرين را به خود اختصاص مي‌دهند؛ كانادا، چين، كلمبيا، پرو، برزيل، روسيه، ايالات متحده آمريكا، اندونزي و هند. در مقابل حدود ۸۰ كشور با كمبود آب مواجهند كه برخي از آنها تقريبا به هيچ منبع آب شيرين قابل توجهي دسترسي ندارند؛ كويت، بحرين، مالت، امارات متحده عربي، سنگاپور، اردن و ليبي.با توجه به افزايش روزافزون جمعيت، توسعه صنايع و افزايش آلودگي منابع آب شيرين، دسترسي به آب كافي و مناسب در برخي از كشورها به يك بحران جدي تبديل شده است.به‌طور ميانگين در سطح جهاني آب شرب و بهداشت ۱۰ درصد مصارف را تشكيل مي‌دهند و فعاليت‌هاي صنعتي، تفريحي و تجاري و ساير حدود ۲۰ درصد و كشاورزي به تنهايي ۷۰ درصد منابع آب را مصرف مي‌كند.
در برخي از كشورها به ويژه كشورهاي آفريقايي در مناطق صحرايي و ساحل آفريقا ۹۰ درصد منابع آب صرف كشاورزي مي‌شود. تقريبا ۱۰۰ كشور جهان در حال حاضر با گسترش بيابان‌ها مواجه هستند. درواقع بر اساس مطالعات سازمان ملل ۹۰۰ ميليون انسان در حال حاضر در نقاطي ساكن هستند كه با خطر تغيير آب و هوا و گسترش بيابان روبه‌رو هستند.
همچنين با اشاره به حدود 29 ميليارد مترمكعب پساب برگشتي گفت: حدود 60 تا 70 درصد از آب مصرفي در بخش صنعت به صورت پساب برگشت داده مي‌شود و حجم آلايندگي بسيار بالايي دارد. معاون درخصوص حجم پساب و پيش‌بيني آن براي سال 1400 عنوان كرد: حجم پساب توليدي در كشور در سال 1400 برابر با 40 ميليارد مترمكعب تخمين زده مي‌شود. وي ادامه داد: پيش‌بيني مي‌شود در سال 1400 حداقل 90 ميليون نفر جمعيت در كشور وجود داشته باشد كه 75 ميليون نفر از آنها در شهر و بقيه در روستاها اقامت خواهند داشت.
رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست ادامه داد: هفت شهر ميليوني فعلي در سال 1400 به 19 شهر افزايش پيدا خواهند كرد و ميزان فاضلاب توليدي شهرها و روستاها بالغ بر پنج ميليارد مترمكعب مي‌شود. وي با توجه به اين آمار ضروري است كه بهرهوري در حوزه پساب را افزايش بدهيم و افزايش ارزش افزوده را براي هر واحد آب در دستور كار قرار دهيم؛ همچنين در اجراي طرح‌هاي ذخيره‌سازي همزماني و هماهنگي داشته باشيم. بايد سطوح كشاورزي اصلاح، تجهيز و يكپارچه‌سازي شود، همچنين مديريت مصرف آب كشاورزي بايد در اولويت قرار گيرد. با تاكيد بر وم اولويت‌بخشي به روش‌هاي اعمال مديريت آب و تعيين الگوي درست مصرف لازم است در حوزه‌هاي مرزي و مشترك آب، مهار و كنترل لازم صورت گيرد.
اگر چه كل ميزان آب جهان ثابت است اما توزيع نامناسب آب در سطح جهان و ازهمه مهمتر فقدان آب سالم در بسياري از نقاط جهان نگراني هاي زيادي را پيش روي بشرقرار داده است .
حدود 70 درصد از سطح زمين را آب فرا گرفته است ولي متاسفانه بحران آب در بسياري از كشورهاي جهان از جمله كشورهاي كمربند خشك زمين مثل ايران ، به عنوان يكي از دغدغه هاي اصل فراروي آينده ايي جوامع خواهد بود . نمايه هاي اين بحران امروزه به ويژه در شرايط خشكسالي به خوبي نمايان مي باشد.
بطور كلي در نقاط مختلف كشور كاهش منابع آبي مناسب و نياز روز افزون بخش هاي مختلف به آب را مي توان از اثرات اين بحران دانست .
انسان از گذشته های دور با آب پیوندی مستحکم دارد. منابع آب در شکل گیری اکثر تمدن ها دارای نقش مهم و حیاتی است به گونه ای که بخشی از آئین ها و مراسم ملل مختلف درباره این مایع مهم و حیاتی می باشد . اهمیت آب نزد مللی که در نقاط کم آب جهان زندگی می کرده اند و می کنند بسیار بیش از سایر ملل است . یهودیان نیز که خاستگاه آنها در زمره نقاط کم آب جهان قرار می گیرد برای آب ارزش ویژه ای قائل هستند . اولین نوشته مکتوبی که از ساخت مخازن آب و نگهداری آن موجود می باشد احتمالاً همان است که در کتاب مقدس ذکر شده و مربوط به حضرت سلیمان است . این نوشته به ساخت یک دریاچه مصنوعی و حوضهای برنجین برای نگهداری آب اشاره می دارد.
از این مقدار آب 98% آن در اقیانوس ها و دریارها قرار دارد که شور است و قسمت اعظم آب شیرین زمین در کلاهکهای یخی قطبی ذخیره شده است . تنها کمتر از 1% آن به صورت منابع آبی ، در دسترس انسان قرار دارد که برای کشاورزی و شرب قابل مصرف است. به طرف شیرآب می رویم، آن را باز می کنیم و تا از آن استفاده کنیم، اما در عین حال مقدار زیادی آب بهداشتی و تصفیه شده را، راهی فاضلاب کرده ایم . شاید اگر مثل برخی از ن ساکن آفریقا روزی 6 ساعت از وقت خود را صرف آوردن آب می کردیم ، بیشتر قدر این مایع حیاتی را می دانستیم.
مصرف سرانه آب در ایالات متحده آمریکا تا میزان 600 لیتر در روز ثبت شده است . در اروپ این میزان برای هر نفر 200 لیتر در روز و برای آفریقائیان 30 لیتر می باشد.
هنوز هیچ کشور عمل برای منابع آب درگیر جنگ نشده است و این در حالی است که متخصصان هشدار میدهند روزی منابع موجود آب ، کفاف مصرف جمعیت جهان را نخواهد داد و جنگ بر سر منابع آن بین کشورها آغاز خواهد شد. این پیش بینی با بررسی رقم رشد مصرف آب به میزان دو برابر رشد جمعیت دور از ذهن نخواهد بود. ایران به دلیل موقعیت جغرافیائی و قرار گرفتن در منطقه خاورمیانه از کشورهای کم آب جهان به شمار می رود اکثر مساحت ایران را نقاط کویری و بیابانهای خشک و سوزان فرا گرفته است و به جز باریکه سر سبز کناره دریای مازندران، میزان بارش در سایر نقاط آن در سطح پایین قرار دارد. آبیاری زمین برای کشاورزی در کشورهایی نظیر ایران که از آب و هوایی خشک برخوردارند مقدار زیادی آب طلب می کند .در کشورهای در حال توسعه میزان آب مصرفی برای هر هکتار دو برابر کشورهای توسعه یافته می باشد. در حالی که محصول برداشت شده از هر هکتار 3/1 این کشورها میباشد . در این کشورها میزان زیادی از آب در شبکه های انتقال آب به هدر می رود که این میزان در ایران به 30% می رسد. نرخ آب بها در ایران به حدی پایین است که حساسیت مشترکین را بر نمی انگیزد تا الگوی مصرف خود را اصلاح کنند. اگر قهر طبیعت در سالهای اخیر و تغییر شرایط آب و هوائی را هم که انسان مسیب آن است به عوامل فوق اضافه کنیم در می یابیم که بحران آب جدی است . سال گذشته آسمان ایران باران نبارید و ممکن است این وضعیت امسال نیز تکرار شود. سد لار به علت پایین بودن سطح آب از حیز انتفاع خارج شده است و سایر سدها نیز وضع بهتری ندارند.
درباره این سایت